Zaman'dan 'Sokaktan iktidar çıkar mı' sorusu

GAZETECİLER.COM - Gezi Parkı süreci öncesinden itibaren Başbakan Erdoğan nezdinde Hükümete yönelik sert eleştirileri ile dikkat çeken Zaman gazetesi yazarı İhsan Dağı, bugün hem nalına hem mıhına vuran bir yazı kaleme aldı ve  Sokaktan iktidar çıkar mı? sorusuna yanıt aradı. 

"Sokakta muhalefet meşrudur şiddete bulaşmadığı sürece. Ancak sokak muhalefeti iktidarı değiştirmez. Gezi eylemlerinin bile amacı iktidarı değiştirmek değil, iktidarın ‘sınırlı’ olduğunu göstermekti." diyen Dağı, hem iktidarın sokakta değil sandıkta değişeceğinin altını çizdi hem de protesto hakkını darbe girişimi olarak ele alan iktidarların demokratik olmadığını anlattı. 

İşte Dağı'nın kaleminden sokaktan iktidar çıkar mı sorusunun yanıtı:

"İktidarları kitlesel gösterilerle protesto etmek haktır ama iktidarlar sandıkla değişir. Kimin yöneteceğine sokakların karar verdiği bir durumun demokrasiyle de, özgürlüklerle de alakası yoktur.

Ancak sokak gösterilerini, kitlesel itirazı 'dış destekli darbe girişimi' olarak kriminalize etmeye çalışan iktidarların da demokrasiye bağlılığı sorgulanır. Muhalefetin kriminalize edildiği bir rejime demokrasi denemez; demokrasi, muhalefeti olan rejimlerdir. Sokak, yönetime el koyduğunda 'devrim' olur. Büyük devrimlerin hiçbiri demokrasi üretmemiştir. 'Arap devrimleri'nden de demokrasi çıkmayacağı anlaşılıyor. Devrim, karşı devrim, darbe döngüsü Arap baharı ülkelerinde demokrasi ihtimalini neredeyse tüketti. Üç temel ilke; iktidarı özgür seçimlerle halk belirler, iktidarın kullanımı temel hak ve özgürlüklerle sınırlıdır, muhalefet kısıtlanamaz bir haktır. Mutabık mıyız?

Aslolan, 'kimin, nasıl, ne kadar süre' yöneteceğine karar verme mekanizması olarak demokrasinin temel kurumları, mekanizmaları ve süreçleri üzerine 'mutabakat'a varmaktır. 'Kimin' yöneteceğine sandık karar verir, 'nasıl' yönetildiği yönetenlerin demokratik meşruiyetlerini belirler. Meşruiyetlerini yitiren iktidarlara da cevabı yine sandık verir, tabii eğer sandık milletin önüne konulursa. İktidarı değiştirmenin 'meşru' mekanizması yoksa artık her yol mubah sayılır. Bu, kimin yöneteceğine ilişkin herkesin benimsediği 'düzenlenmiş kurallar'ın olmadığı anlamına gelir. Mısır'ın talihsizliği bu...

Hukukun, üzerinde mutabakata varılmış demokratik mekanizmaların ve süreçlerin yerini sokağın aldığı rejimlerin ne denli şiddet yüklü olduğu, ülkeyi nasıl bir istikrarsızlığa ve öngörülemezliğe sürüklediği Mısır örneğinde bir kez daha görüldü. Türkiye, iktidarıyla ve muhalefetiyle Mısır'a benzemek yerine kendi demokratik tecrübesinin ne kadar kıymetli olduğunu anlamalı. İktidar sokakta aranmamalı. Aynı zamanda sokaktakileri sindirmek için karşı kitlelerin sokağa çıkması da teşvik edilmemeli. Mısır, iktidar oyununu sokakta yürütmenin ne kadar tehlikeli olduğunu bize anlatmadı mı?

İhsan Dağı'nın yazısının tamamını buradan okuyabilrsiniz.