RTÜK o sözleri affetmedi! Halk TV ve Habertürk'e ceza kesti

RTÜK, izleme uzmanları tarafından hazırlanan raporları gündemine aldı.  Raporlar ağılıklı olarak haber programı ve dizi filmlere yönelikti. Halk TV ve Habertürk'e idari para cezası verildi. 

RTÜK “GÜLNAZ ŞIRINGA”YI AFFETMEDİ.

“Özlem Gürses ile 20. Saat” isimli programda dijital bir yayın organında yer alan  “Bahçeli’ye aşı yapan hemşire dövüldü” şeklindeki haberi gerçekmiş gibi ekrana getiren HALK TV'ye, RTÜK tarafından, soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün olan bir haberi doğruluğundan emin olmadan veren Halk TV’ye Yasa gereği idari para cezası verildi. 

RTÜK İzleme uzmanlarının hazırladığı HALK TV’nin “Kayda Geçsin” programı hakkındaki rapor da RTÜK’ün masasındaydı. Üst Kurul, programda herhangi bir kanıt, bulgu ya da belgeye dayandırılmadan sarf edilen "Türk polisi eee Türk öğrencisine aynı millettenmiş gibi davranmıyor, düşmanmış gibi davranıyor… Bu memlekette bu vatandaşlara böyle muamele yapılıyorsa o zaman şunun adını koymak gerekir: Türk Polis Teşkilatı bir siyasi partiye lüzumundan fazla sempati beslemekte…  Bu hâliyle iktidar partisine muhalif davranan çocukların, gençlerin dolayısıyla lüzumundan fazla sert bir tepkiyle karşılaşıldığının farkındayım"  şeklindeki ifadelerin Boğaziçi provokasyonlarını bastırmakla görevli Türk Polis Teşkilatı’nı itham ettiğini tespit etti.  RTÜK, yayıncı kuruluşa Yasadaki “…kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez.” hükmünün ihlali nedeniyle idari para cezası uygulanmasına karar verdi.

“Militan” sözü HABERTÜRK’e yaptırım getirdi.

Üst Kurul’da görüşülen HABER TÜRK’te yayınlanan “Enine Boyuna” programında bir konuk tarafından sarf edilen "Vali militan, kaymakam militan, yargıçlar militan." şeklindeki sözlerin kişi ve kurumları zedeleyecek nitelikte olduğu kanaatine varılarak yayının kamusal sorumluluk anlayışı ile bağdaşmadığına hükmedildi. RTÜK, Basın Meslek İlkeleri çiğnenerek kişi veya kuruluşları eleştiri sınırlarını ötesinde yeren yayının, Yasada yer alan  “…kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez.” hükmünü ihlal etmesi nedeniyle ilgili kuruluşa idari para cezası verilmesine karar verdi. 

Tele 1’e “açık küfür” cezası.

Tele 1 televizyonunda yayınlanan  “Zamanın Ruhu” programında Mine KIRIKKANAT’ın “İçkili iken mesela “Gel bakalım küçük o..pu” diyen bir büyük, çok tanınmış bir ressama “Ben o..pu değilim ama sen p..venksin” tarzında cevaplar, yani benim de başıma epeyce şeyler geldi.” şeklindeki küfür içeren ifadelerinin hiçbir bipleme veya engelleme yapılmadan üstelik korumalı saatlerde ekrana getirilmesinden dolayı yayıncı kuruluşa idari para cezası verildi.

Üst Kurul, TELE 1’in “Anında Manşet” programı hakkında hazırlanan uzman raporunu da inceledi. Toplantıda yayın konuğu Rifat Serdaroğlu tarafından Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı hakkında sarf edilen  “diktatör” ifadesi ve devamında tehdit olarak değerlendirilebilecek sözler ele alındı.

Yayını izleyen Üst Kurul Üyeleri, konuşmalar esnasında moderatör Tuncay Mollaveisoğlu’nun bir müdahalede bulunmadığını, bir süre sonra gelen izleyici uyarılarından yola çıkarak söz konusu “diktatör” ve  “Sizi ... İçimizde sizin için merhamet kırıntısını dahi taşıyacağımız hareketleri bari yapmayın da biz de size de yarın ilerde bir acıma duygumuzu size karşı gösterebilelim” ifadelerinin tehdit olarak algılanabileceği gerekçesiyle konuk Serdaroğlu’na söz verdiğini ancak hiçbir düzeltme yapılmaksızın aynı konuğun “Mahkemelerde Tayyip Bey'in, daha doğrusu AKP'nin tetikçi hakim ve savcılarıyla da boğuşuyorum.” sözlerini gördü.

Yayında bir hukuk devletinde kuvvetler ayrılığı ilkesinin güvencesi konumunda bulunan yargı camiasının tahkir ve tezyif edildiğini belirleyen RTÜK, halkın seçtiği Cumhurbaşkanı’na “diktatör” denilmesinin de eleştiri sınırlarını aştığı kanaatine vardı. Üst Kurul, 6112 sayılı Kanun’un 8. Maddesinin 1. Fıkrasının (ç) bendinde yer alan “…kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez.” hükmünü ihlal eden yayın nedeniyle Tele 1’e idari para cezası verdi.

RTÜK toplantısından Türk Polisi’ne hakarete bir ceza daha çıktı.

Boğaziçi olaylarının konu edildiği KRT’nin “Zafer Arapkirli ile Akşam Haberleri”nde geçen “Nedense şu anda güvenlik kuvvetlerinin halkın polisi olması gereken kuvvetlerimiz iktidarın sanki militanlarıymış gibi kullanılmaya çalışılıyor." ifadelerinin kişi veya kurumlar hakkında küçük düşürücü ve iftira niteliği taşıdığı gerekçesiyle ilgili uzman raporu Üst Kurul’da oylanarak yayıncı KRT’ye idari para cezası verilmesi kararlaştırıldı.  

Dramatik yapım raporlarının birinci maddesi ise “Kırmızı Oda” idi.

TV 8’de yayınlanan programı inceleyen Üst Kurul, filmde annesi tarafından küçük bir kız çocuğuna yönelik yoğun fiziksel ve psikolojik şiddete başvurulduğu; kızın saçlarından tutularak fırlatıldığı, sineklikle çocuğa vurulduğu, annesi tarafından “biraz aklım olsaydı doğduğun gün ellerimle boğardım seni” ifadelerinin sarf edildiği, anne ile baba arasında gerçekleşen kavgalara yer verildiği, çocuğun sandalyeye bağlanarak annesinin kendini öldürme sahnesinin çocuğa zorla izlettirildiği sahneleri tespit etti. Sorumlu yayıncılık anlayışının yok sayıldığı görüşünde birleşen RTÜK, 6112 sayılı Kanun’da sayılan yayın ilkelerini ihlal eden TV 8’e idari para cezası verilmesine karar verdi. 

Sefirin Kızı da Yasayı ihlal etti.

STAR TV’nin “Sefirin Kızı” dizisi hakkında hazırlanan rapor kurulun gündemindeydi. Filmde kadınlara yönelik baskıları teşvik eden; şiddeti özendirici veya kanıksatıcı sahnelerin yer aldığını belirleyen Üst Kurul, bir sahnede erkek karakter tarafından kadın karakterin defalarca bıçaklanması daha sonra ise aynı erkek karakterin boğazının kesilerek öldürülmesine ayrıntılı olarak yer verilmesini izledi.

Bahse konu şiddet içeren sahnelerin çocuk ve genç izleyiciler üzerinde bırakabileceği psikolojik etki ve yaratabileceği travma konusunda gerekli hassasiyet gösterilmeden ekrana yansıtılmasını yasa ihlali olarak değerlendiren RTÜK, yayıncı kuruluşa idari para cezası yaptırımı uyguladı.

Şiddet içeren sahnelere çokça yer veren Çukur’a yine ceza

Üst Kurul toplantısında uzman raporlarına şiddet sahneleri nedeniyle sıkça yansıyan SHOW TV’nin “Çukur” dizisi yine mercek altındaydı. Rapora konu bölümü izleyen RTÜK, Çukur mahallesinde birçok suçun alenen işlendiğini; silah ticareti yapmanın, kaçakçılığın ve insan öldürmenin delikanlılık raconunun gereği ve kabul gören mahalle kültürüymüş gibi yansıtılmasını yasaya aykırı buldu. Toplantıda yayıncı kanala idari para cezası verilmesi kararlaştırıldı.

SHOW TV’de korumalı saatlerde yayınlanan “Arıza” dizisinde ise Murat isimli karakterin kullandığı “Herkes de bu lafa sığınıyor a….. koyum.” İfadesi hiçbir bipleme veya engelleme yapılmadan ekrana yansıtıldı.

Dizide, Türkçenin kaba ve düzeysiz kullanımı ile çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek birtakım sahnelerin yer aldığını belirleyen Üst Kurul’da yayıncı kuruluşa idari para cezası verildi.  

FOX’un yasa ihlalleri…

FOX’un “Sen Çal Kapımı” dizi filminde ortam, tasvir edilen durumlar dikkate alındığında masaj, jakuzi ve duş sahnelerinin erotik nitelikte olduğu kanaatine varan RTÜK, çocuk ve gençlerin herhangi bir erişim sınırlaması olmaksızın izleyebileceği dizideki görüntülerin  genel ahlaka ve Türk aile yapısına aykırı olduğu gerekçesiyle ilgili yayıncıya idari para cezası verilmesine karar verdi.

Üst Kurul’da FOX televizyonunun “Baraj” dizisinde de toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden nitelikte yayın yapıldığı tespit edildi. Dizideki açık bir şekilde gösterilen bir eş (koca) tarafından kadına yönelik fiziksel şiddet, sözel şiddet, psikolojik şiddet ve cinsel şiddetin birlikte uygulandığı sahnelerin Yasanın 8. Maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle yayıncı kuruluşa idari para cezası uygulandı.

Ve sütçü yalanı…

FOX “Ana Haber” bülteninde ise, soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün olan haberlerin, soruşturulmaksızın veya doğruluğundan emin olunmaksızın yayınlandığı görüldü. Bültende geçen bir haberde süt üreticisinin 2020 yılı tarımsal desteklerini alamadığı iddia edilerek röportaj yapılan üreticinin "2021 Ocak ayındayız. Daha 2020'nin destekten hiç faydalanamadık. Şu anda hiç alamadık daha destekten. Ne süt desteği alabildik ne yem desteği ne hayvan desteği alabildik. Alamıyoruz." ifadelerinin adı geçen süt üreticisine 2020 yılında yapılan tarımsal destek ödemelerinin açıkça belirtildiği Tarım ve Orman Bakanlığı açıklamasına göre gerçeği yansıtmadığı RTÜK tarafından belirlendi. Bu itibarla FOX’a 6112 sayılı Kanunda yer alan “Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır; soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün olan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğundan emin olunmaksızın yayınlanamaz…” hükmünün ihlali nedeniyle idari para cezası müeyyidesi uygulanmasına karar verildi.

Üst Kurul’dan bir lisans iptali çıktı.

Üst Kurul’da sağlık beyanıyla sahte ürün ve ilaç satan, halkın manevi duygularını istismar eden yayıncılara ağır yaptırımlar uygulandı. Halkı dolandıran ŞU TV’nin yayın lisansı iptal edildi. Ayrıca, GÜÇLÜ, HM (Haberin Merkezi), PARK TV, FUL TV, 363 TV ve BERAT kanallarına yayın ve program durdurma ile üst sınırdan idari para cezaları verildi.