ROK, Orhan Pamuk'u yere göğe sığdıramadı: Türk edebiyat tarihinin gelmiş geçmiş en büyük romancısı!
Gazeteci Rasim Ozan Kütahyalı, Oğuz Atay’ın kaleme aldığı “Tutunamayanlar” romanını, Türk romanında devrim yapmış bir roman, bugünkü Orhan Pamuk fenomeninin de bu devrimin bir çocuğu olduğunu ifade etti.
Gazeteci Rasim Ozan Kütahyalı, Oğuz Atay’ın kaleme aldığı “Tutunamayanlar” romanını, sosyal medya üzerinden yapmış olduğu paylaşımda Türk romanında devrim yapmış bir roman olarak tanımladı. Oğuz Atay’ın, kendisine kadar gelen “Türk roman estetiği” nin tümüyle dışında kalan bir estetik anlayışını bu ülkeye getirdiğini belirten Kütahyalı, Atay’ın devrim niteliğindeki estetik devrimin çocuğu olarak da Orhan Pamuk fenomeninin gösterilebileceğini ifade etti.
İşte o yazı...
Bundan önceki köşe yazımda, Orhan Pamuk'un son romanı "Veba Geceleri"nden hareketle Pamuk edebiyatının da öncüsü olarak gördüğüm Oğuz Atay'ın başına gelenleri yazmaya başlamıştım.
*
Orhan Pamuk'un son romanı "Veba Geceleri" dün çıktı. O romana dair de ayrıca yine bu köşede yazacağım.
*
Orhan Pamuk'a da çok çektiren Türk edebiyat ortamının 70'lerde büyük romancımız Oğuz Atay'a yaptıklarına biraz daha devam ederek, oradan Orhan Pamuk olayına gelmek istiyorum.
*
Kemalizm ile Marksizmin akılalmaz tuhaflıktaki bileşimi sonucu oluşan 70'lerin ortalama Türk solcu aydın tipi, adeta Oğuz Atay'ın canına kıymıştı.
*
Kendisi de evrensel anlamda özgürlükçü bir solcu olan Atay, kendisine yapılan bütün bu haksızlıklardan, çapsız saldırılardan ruhen ve manen çok olumsuz etkilenmişti.
*
43 yaşındaki erken ölümünün önemli sebeplerinden biri şüphesiz ki 70'lerin bu sözde sol edebiyat terörizmiydi diye düşünüyorum.
*
Türk edebiyat tarihinin Orhan Pamuk'tan sonraki en büyük ikinci romancısı olduğunu düşündüğüm Oğuz Atay'ı mahvetti bu sözde solcu takım.
*
50 yıl önce yayınlanan başyapıtı Tutunamayanlar'la beraber Türk romancılığında gerçek anlamda bir devrim yapan Oğuz Atay'ı ağır çekim bir cinayetle öldürdü 70'lerin edebiyat teröristleri dersek yalan olmaz. 90'lardan itibaren Pamuk'a da benzerini yapmak istediler.
*
Estetik değerleri, edebi kıymetleri paramparça eden, bugün hiçkimsenin okumadığı içi boş, ucuz ve rezil solcu romanları baştacı eden bir edebiyat teröristleri güruhu egemendi 70'ler Türkiyesi'ne.
*
Bizzat Atay'ın Günlük'ünden alıntılarsak "İlerici, gerici, her türlü akımların tekelini ellerinde tutan bir küçük aydın yarı-aydın çetesi" ve "Kültür gansterleri,"ydi bu solcu tipler...
*
"Tutunamayanlar" gerçekten Türk romanında devrim yapmış bir roman. Hatta diyebilirim ki Orhan Pamuk fenomeni de bu devrimin çocuğudur.
*
Oğuz Atay, kendisine kadar gelen "Türk roman estetiği" nin tümüyle dışında kalan bir estetik anlayışı bu ülkeye getirmiş bir adam.
*
Kuru ve yalınkat bir realizmin hüküm sürdüğü, toplumcu- gerçekçilik denen saçmalığın ve kepaze köy romanlarının baştacı edildiği bir dönemde "Tutunamayanlar" gibi hep çağdaş kalacak bir roman yaratabilmek bana göre mucizevi bir iş.
*
Bir açıdan bakıldığında, Atay'ın doğrudan Türk edebiyat çevrelerinin insanı olmaması, 1970'e kadar Cevat Çapan ve Vüsat O. Bener dışında edebiyat camiasından hiçbir arkadaşı olmaması kendisi açısından çok faydalı bir durum olmuş. Ki benzer şey Orhan Pamuk için de geçerli. Bu da bir hakikattir.
*
Atay, edebiyat iktidarını elinde tutan bu çevrelerle iletişim içinde olsaydı muhtemelen o çevrenin rezil ve köhnemiş beğeni ölçütlerine taviz verecekti.
*
Düşünün 60'lar ve 70'ler Türk sol edebiyat ortamı öyle rezildi ki "Tutunamayanlar" gibi nitelikli bir edebiyat ürünü ortaya koyabilmek için edebiyat çevrelerinin nerdeyse tamamından uzak durmak gerekiyordu!
