Kemal Öztürk'ten bomba iddia: Büyük iflaslar ve tekelleşme geliyor

Gazetenin artık kitle iletişim aracı olmaktan çıktığını o gazetenin sitesinin kitle iletişim aracı olduğunu söyleyen Kemal Öztürk  Google, Youtube, Facebook, İnstagram'ın gücüne dikkat çekti.

"Kitlelerle iletişim hiç bu kadar interaktif, hiç bu kadar hızlı, hiç bu kadar kuvvetli ve etkili olmamıştı." diyen yazar, medya sektörünü bitiren, iflas ettiren rüzgarın buradan estiğini söyledi. 

İçinde bulunduğumuz durumun medya dünyasının karşılaşabileceği en büyük tehlikelerden biri olduğuna dikkat çeken yazar bomba bir iddiada bulundu:

Sadece medyada birçok kurum iflas etmeyecek, aynı zamanda dünyada çok büyük bir tekelleşmeye de neden olacak bu şirketler.Dünyada hiçbir medya kuruluşu bir haberi 5 saniye içinde 1.5 milyar insana ulaştıramaz. Ama Facebook yapıyor bunu. Bundan daha büyük güç olmaz şu anda.

Medyada tekelleşme ve körleşme

Tarihin gördüğü en köklü değişimi yaşıyor aslında medya. Matbaanın bulunmasından bu yana, sektör hiç bu kadar radikal değişim yaşamamıştı. Dijital devrim, tüm yaşantımızı değiştiriyor ama en çok medyayı sarsıyor.

Bu değişim, bildiğiniz teknik anlamda değişiklikler değil sadece. Okuyucu alışkanlıkları, yazar türü, içerik üretimi, habere bakış açısı, algının oluşmasına kadar, aslında çok derin değişimler oluyor.

İLETİŞİM FAKÜLTELERİNDEKİ DERSLER TARİH OLACAK

Şu kadarını söyleyeyim, iletişim fakültelerinde okunan derslerin çoğu bir süre sonra ‘iletişim tarihi’ adı altında okutulacaktır. Tıpkı, rotatif, telgraf, daktilodan bahseder gibi, matbaadan, kağıttan, antenden, kablodan bahsedecek o kitaplar.

Sadece teknik tarih okumuş da olmayacağız. Okuyucunun alışkanlıklarını, algı biçimini, habercinin haber yapma şeklini, ekti türlerini de tarih kitabı okur gibi okuyacağız.

Dijital devrimin medya sektöründe yarattığı etki böylesine derin, yaygın ve güçlü.

Neredeyse dünyanın tamamında bu etkinin izlerini görebilirsiniz. Konvansiyonel medyanın can çekiştiği yıllardayız. Gazeteler kapanmıyor sadece. Televizyonlar, radyolar ve klasik tüm medya araçları da artık işlevsiz hale geliyor.

YENİ KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARINI TANIYIN

Kitle iletişim araçları dediğimiz kavram değişti. Bugün bir gazete kitle iletişim aracı olmaktan çıkmak üzere. Zira kağıda basılı gazete okunmuyor artık. O gazetenin internet sitesi bir kitle iletişim aracı oldu.

Dijital devrimin en büyük ürünü, en kuvvetli çocukları dediğimiz Google, Youtube, Facebook, İnstagram artık kitle iletişim araçlardır. Hem da tarihte görülmemiş boyutta güçlüler.

Kitlelerle iletişim hiç bu kadar interaktif, hiç bu kadar hızlı, hiç bu kadar kuvvetli ve etkili olmamıştı. İşte medya sektörünü bitiren, iflas ettiren, dönüştüren asıl rüzgar buradan esiyor.

Google, Youtube, Facebook, Twitter, İnstagram artık hem bir haber üreticisi, hem haber dağıtıcısı, hem gazete, hem televizyon, hem radyo hem de bir fotoğraf albümü.

Daha da ileri gittiler. Bunların tümü neredeyse bir haber ajansı kadar içerik üretmeye başladılar bile.

MEDYADA BÜYÜK İFLASLAR VE TEKELLEŞME GELİYOR

İçinde bulunduğumuz durum medya dünyasının karşılaşabileceği en büyük tehlikelerden biridir. Sadece medyada birçok kurum iflas etmeyecek, aynı zamanda dünyada çok büyük bir tekelleşmeye de neden olacak bu şirketler.

Dünyada hiçbir medya kuruluşu bir haberi 5 saniye içinde 1.5 milyar insana ulaştıramaz. Ama Facebook yapıyor bunu. Bundan daha büyük güç olmaz şu anda.

Bundan yüz yıl önce, dünyada 3 haber ajansının çok güçlü tekeli vardı. Reuters, AFP, AP bir haber yayınlamadı mı, o olayın duyulması günler sonra olurdu.

Hatta bu ajanslar öylesine güçlü telgraf hatlarına sahipti ki, Lozan görüşmelerinde İnönü, Reuters ya da AFP’nin telgraf hatlarını kullanarak Atatürk ile görüşmek zorundaydı.

İşte o dönem çok büyük bir haber tekeli vardı. Şimdi benzer duruma dönüşüyor.

BÜYÜK ŞİRKETLER HABERİ TEKELLEŞTİRECEK

Büyük şirketler haber ve içerik üretimini öylesine güçlü, maliyetleri düşük ve yoğun olarak yapıyorlar ki, hiçbir ajansın, gazetenin, televizyonun onlarla baş etmesi mümkün değil.

Bu durumda dünyadaki haber akışı, içerik üretimi ve bilgi egemenliği çoğu Amerika’nın olan bu şirketlerin tekeline geçmiş olacak.

Kritik konulardan biri içerik üretmek. Haberciliğin değil sadece, medya ve iletişim dünyasının en önemli konularından birisidir içerik üretmek.

Bir zamanlar gazeteler, televizyonlar kendi içeriklerini üretirlerdi. Şimdi bunu bıraktılar. Tamamı ajanslara bağımlı hale geldi. Artık ajanslar haber vermeden kör bir halde yayıncılık yapmak zoruna kalıyor medya.

AJANSLAR KAPANIRSA BÜYÜK FELAKET GERÇEKLEŞECEK

Yabancı Haberleri Reuters’tan, yerli haberleri Anadolu Ajansı’nda alan bir gazete rahatlıkla yayın yapabilir. Başka muhabir çalıştırmaya ihtiyaç duymaz.

Peki bu ajansların durumu nedir?

Dünyada yaklaşık 220 civarında haber ajansı var ve neredeyse tamamı zarar ediyor. Çoğu devlet ajansı zaten. Devletler sübvanse ediyorlar hepsini.

Bir gün bu ajanslar zarar tahammül edemeyip kapatılırsa ne olacak. Ki Yunanistan devlet ajansını ve televizyonun kapattı.

İşte o zaman Google, Youtube, Facebook, Twitter, İnstagram’ın tam hakimiyeti, tam tekeli başlamış olacak. Ve hepimiz bunlara mahkum olacağız.

Medyada asıl tekelleşme ve körleşme budur.