Günün yazarı Beril Dedeoğlu

20 Temmuz 1969…
ABD saatiyle 13.18 (Türkiye saatiyle 20:18)…
Apollo 11 Uzay Aracı içinde üç astronotla aya indi…
İçlerinden Neil Armstrong aya ilk ayak bastığında bütün dünyaya şöyle seslendi:
“Benim için küçük, insanlık için dev bir adım"
*
“İnsanlık için”…
Evet…
Aya atılan ilk adım tüm insanlık içindi…
Bilim tüm insanlık içindi…
Teknoloji tüm insanlık içindi…
*
Bilim ve teknoloji el ele vererek tüm salgın hastalıkları hatta kıtlığı yenmiş ama
savaşları yenememişti…
Dünyanın her yanında süren savaşlar bir türlü bitirilemiyordu…
Ve…
Biteceğe de benzemiyordu…
*
Oysa…
Ve eğer…
Teknoloji ve bilim tüm insanlık için ise…
Teknoloji ve bilimin ortak ürünü olan silahlar savaşmak için değil, kalıcı barışı tesis etmek için kullanılmalıydı…
*
Peki…
Neden bitmiyor bu savaşlar?..
*
O halde…
“Günün Yazarı” seçtiğim Beril Dedeoğlu’nun bugünkü STAR’da “Yok etme
merakı” başlığı altında yayımlanan makalesini lütfen okuyun…

YOK ETME MERAKI

İnsanoğlunun yok etme yeteneği, var etme yeteneğinden üstün. Çevreye, doğaya,
sağlığa ve hatta ahlaka zarar veren ne varsa, hepsi insan icadı. Üstelik bu icatların
en yıkıcı olanları da hep güvenlik adına üretiliyor. Daha fazla güvenlik arayışı, sürekli daha fazla ve daha yaygın kıyım yapacak silahların keşfine neden oluyor. Hal böyle olunca da, ne kadar fazla insan öldürülürse ve ne kadar doğaya, çevreye zarar verilirse o kadar güvende olunacağı varsayılıyor.
Son yıllarda devletlerin yeniden silahlanma harcamalarını artırıyor olması, bireysel silahlanmanın yaygınlaşması, patlayıcı denemelerinin sıklaşması insanın zarar verme iştahının hiç eksilmediğinin göstergesi.
Eline tabanca alıp kütüphane basanlar, minibüsle kalabalığa dalıp insanları
öldürenler, mayın döşemekten vaz geçmeyenler, köylerin şehirlerin üzerine
bombalar yağdıranlar “kazanç” peşinde koşarlarken binlerce “başka” insan ölüyor,
çevre mahvoluyor, ahlak kirleniyor.

Yok etme merakı, esasen öldürmek anlamına geliyor. Benden olmayanı, bana
benzemeyeni bertaraf etmek, benim olduğunu iddia ettiğimi geri almak ya da
benim olmasını istediğimi ele geçirmek öldürmenin motivasyonu oluyor.
Bu arada en fazla öldürme kapasitesi olan, her durumda kendisini haklı sayıyor,
kapasitesi daha düşük olan da öldürme meşruiyetini ideolojik gerekçelerde arıyor.

SİLAHLANMA ARTIYOR

Suudi Arabistan sürekli silah alıyor, İsrail’in iddiasına göre İran Lübnan ve Suriye’de füze üretmek için fabrikalar kuruyor; Çin savunma bütçesini yüzde beş, Hindistan da silah dış alımını % 111 artırıyor. ABD, Rusya ve gelişmiş diğer ülkelerin geliştirdikleri silahlara değinmeye bile gerek yok.
Dev bir cephaneliğe dönüşen dünya, bu kadar silahla aslında en başarılı şeklide
dünya dışı varlıklarla savaşırlar. Ancak anlaşılan o gün gelene kadar birbirlerini
öldürmeyi tercih ediyorlar.

Doğrudan birilerini öldürmeyenler ise, uygulamalarıyla katliamlara bir anlamda
lojistik destek veriyor. Suriye’deki savaştan kaçıp kendilerini güvenli topraklara
atmak isteyenlere Avrupa’nın, Myanmar’dan can havliyle kaçıp sınıra dayanan
Arakan Müslümanlarına Bangladeş’in kapılarını kapaması, bu konudaki en açık
örnekler.

Başka yerleri ele geçirme ve buralarda “benden” olmayanların hepsini öldürme
anlayışı işe yarasaydı, insanlık tarihinin başlangıcından bugüne kadar geçen yaklaşık 100 bin yıl içinde “aynı tür”den tek bir toplum çoktan tüm dünyanın sahibi olabilirdi. Demek ki, meseleler öldürmekle hallolmuyor.

ÖLDÜRMEK ÇÖZÜM DEĞİL

Sorunların öldürmekle çözülemediği bilinmiyor olamaz; ancak insan ömrüyle sınırlı süre içinde her devlet skor hanesini yükseltmenin derdine düşüyor.
K. Kore mesela. İki gün önce yapılan denemede atılan füze Japonya’yı aşıp denize
düştü. Japonya’yı pas geçmiş olması, hedefin bu ülke olmadığını göstermedi; zaten K. Kore Japonya’yı hedef aldıklarını açıkladı; Japonya’da alarm ilan edildi.

O füze Japonya’ya düşseydi, taşıdığı başlığı bilemiyoruz ama her halde epeyce
kitlesel bir zarara yol açardı. Japonya buna karşılık verir, devreye tabi ki ABD
ordusu girerdi. ABD işe girince, Çin savaş durumu alır; Rusya da boş durmazdı. Bu
arada Hindistan da savaş durumuna geçer, Pakistan hareketlenir, borsalar ve petrol fiyatları ter yüz olurdu. Genel sonucu öngörmek kolay değil, ama nihayetinde öncelikle K. Kore diye bir yer kalmazdı.

Külliyen yok olacağını bile bile öldürmeye kalkmak nasıl bir çıkar hesabına
dayanıyor, anlamak kolay değil. Bayramlar, bu muhasebeyi yapma fırsatı sunuyor.
Herkesin Zafer Bayramı ile Kurban Bayramını kutlarım.