Bülent Arınç'a reyting desteği!
Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'ın reytingler konusundaki sözlerine Doç. Dr. Cengiz Anık'tan destek geldi.
Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cengiz Anık, reyting tartışmalarını Gazeteciler.com'a değerlendirdi. Türkiye'de uzun yıllar reyting ölçümü yapan firma hakkında yürütülen adli soruşturmayı hatırlatan Anık, belirsizliğin sektöre büyük darbe vurduğunu söyledi. İstanbul merkezli sürdürülen operasyonda, bazı usulsüzlüklerin ortaya çıkarıldığı söyleyen Anık, operasyon sonrası ölçümleri üstlenen yeni firmayla ilgili de benzer iddiaların ortaya atıldığını kaydetti.
ERKEN FİNAL YAPAN DİZİLER REYTİNG BELİRSİZLİĞİNİN KURBANI
Kamuoyuna açıklanan reyting oranlarının da güvenilir olmadığını söyleyen Anık şöyle konuştu:
"Sayın Bakanımız Bülent Arınç'ın ifade ettiği gibi açıklanan oranlara güvenmemek gerekiyor. Yani bu konuda kamuoyu ikna edilmiş değil. Popülasyondan çıkartılan çalışma evreni nedir? Bu çalışma evreninden çıkartılan örneklem kümesi nedir, nasıl bir karakter arz ediyor? Tüm bu sorulara, konunun muhataplarının cevap vermesi gerekiyor. Açıkçası ölçüm konusunda Türkiye'de denetlenebilir ve şeffaf bir yapının acilen kurulması gerekiyor. Son aylarda erken final yapan diziler ve burada çalışan binlerce emekçi de bu belirsizliğin kurbanı olduğu düşüncesindeyim.
MEDYA SEKTÖRÜ KENDİ İPİNİ KENDİ ÇEKTİ
Reyting ölçümleri konusunda akademik alanda çok sayıda çalışma yapıldığını, çeşitli çözüm önerilerinin geliştirildiğine dikkat çeken Anık, mevcut belirsizlikten reklamverenlerinde olumsuz etkilendiğini kaydetti. Anık, sektörün kendisine çeki düzen vermesi gerektiğini söyleyerek şöyle konuştu:
"Hiç kuşkusuz ki güvenilir bir ölçüm yapılmaması, daha doğrusu raiting konusundaki şaibeler ve güven bunalımlarından yara alacak kurumların başında televizyon kanalları ve onlara program üreten prodüksiyon firmaları gelmektedir. Fakat bu marazi durumdan asıl onarılmaz yarayı reklamcılar ve reklamverenler almaktadır. Esasen kanaatimce, sorunun birinci elden tarafları reklam vermiş ve verecek olan gerçek ve tüzel kişilerdir. Zira, bu piyasa, hemen her sektörden işletmeler eliyle fonlanan bir piyasadır. Bizzat para harcadıkları için, diğer taraflardan çok daha öncelikli olarak, ekonominin aktif aktörleri olan, reklam bütçesi oluşturacak firmalar açısından konu gerektiği kadar anlaşılır ve güvenilir olmak zorundadır.
Bana göre, sorunun asıl kaynağı oldukça vahim bir otorite boşluğunun bulunmasıdır. Çünkü öyle bir piyasa ki, 4 milyar dolara yakın bir ekonomik değere tekabül ediyor. Üstelik bu değer sürekli el değiştirdiği, çok hızlı tedavül ettiği için, katma değeri, diğer tüm piyasalardan çok farklı bir nitelik arz ediyor."
ASIL SORUN DENETİM EKSİKLİĞİ
Türkiye'de siyasal erkin, piyasa araştırmalarını denetim altına alması halinde, yanlışlıkların önüne geçilebileceğini ve piyasanın yeniden düzenlenebileceğini anlatan Anık, mevzuatın RTÜK'e bu konuda bazı görevler yüklediğini hatırlattı. Bu konuda RTÜK'ün bile yetersiz kalacağını söyleyen Anık, sektörün teknolojinin gelişmesiyle birlikte çeşitlendiğini, internetten radyolara kadar geniş bir yelpazede, izleyici araştırlarına ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.
Sorununun çözümü için Türkiye'de tüm izleyici araştırmalarının denetlenebileceği bir üst kurula ihtiyaç olduğunu söyleyen Anık şöyle konuştu:
"Özel ve kamu alanından temsilcilerin oluşturduğu üst kurul tarafından yönetilen, TÜİK benzeri bir yapıya ihtiyaç var. ÜİK ama onun gibi sadece kamuya ait bir kuruluş olmamalı, bütün tarafların katılımı ile oluşturulmuş bir kurum olmalıdır. Bakınız TÜİK yıllardan beri bütün endüstriyel ilişkiler alanını düzenler, enflasyon rakamları işçi ve işveren tarafları için yegane güvenilir veri kaynaklarıdır. Mali piyasalar, sözgelimi vergi oranları bile bazan enflasyon rakamları mesnet alınarak yeniden düzenlenir. Pek çok bakımdan bir kamu kuruluşu olmasına rağmen TÜİK piyasada oldukça etkin bir düzenleyici kurumdur.
Medya alanında bütün sosyal tarafların karar alma sürecine katıldığı böyle bir araştırma ve düzenleme üst kurulu, piyasada öncelikle güven bunalımlarını bertaraf edecek, sektör için üretilen ölçüm kriterlerine güveni tesis edecektir. Televizyonla birlikte basın, radyo ve internet medyasına ilişkin de veri ve ilke üreteceği için, bu piyasanın saygınlığını ziyadesiyle temin etmiş olacaktır.
Bu kurum, Türkiye popülasyonundan, araştırma konularına göre araştırma evrenleri belirleyip, her araştırma konusu bağlamında bu evrenden örneklem kümeleri oluşturmalıdır. Bununla birlikte kurum, TÜİK ya da İŞKUR gibi, alandan veri derleyip işlemekle yetinmemelidir. Aynı zamanda bana göre, bir sosyal bilim araştırma enstitüsü gibi çalışmalıdır."
