TRT ihaleyi alırsa parayı nereden bulacak?

Yarın, Süper Lig maçları ile Bank Asya ligi maçları için, 2010-2011 sezonundan başlayacak ve 4 sezonu kapsayacak dönemin ihalesi yapılacak. İhalede kamu kuruluşu olan TRT de masada olacak. Peki TRT bu ihaleyi alırsa, yayın masraflarını nasıl karşılayacak? Vatan ekonomi yazarı Ercan İnan bu sorunun yanıtını rakamlarla veriyor...

Ercan İnan/VATAN

Türk futbolunu kime finanse ettirecekler?

Google’a girin, “Zafer Çağlayan TRT payı” yazıp search edin, elektrikte yüzde 2’lik TRT payının kaldırılmasına yönelik pek çok yazı bulursunuz. Ben aradım 2 bin 910 ayrı dosyaya ulaştım. Çağlayan’dan sonra bakan olan Nihat Ergün’ü girin yine TRT payı yazın, yine bir sürü iddialı demece rastlarsınız.

Dediler ki ‘Merak etmeyin bu pay kaldırılacak. Sırtınızdaki yük azaltılacak’

Elektrikte TRT payı kaldırıldı mı?

Elbette kaldırılmadı. Kaldırılması zordu.

Yarın maç yayın ihalesi var. Halen Digiturk’ün yayınladığı Süper Lig maçları ve ilave olarak Bank Asya ligi maçları için, 2010-2011 sezonundan başlayacak şekilde, 4 sezonu kapsayacak dönemin ihalesi yapılacak. İhalede kamu kuruluşu olan TRT de masada olacak.

Şayet TRT yayın ihalesini kazanırsa, elektrikte TRT payının sıfırlanma ihtimali tamamen ortadan kalkacaktır, herkes hazırlıklı olsun.

Hatta payı daha da yükseltmeleri, ilave olarak ne bileyim akaryakıt fiyatına bir de TRT için 3-5 kuruşluk ilave yapmaları mümkün.

Nedenini anlatayım.

Şayet TRT ihaleyi kazanırsa ne yazık ki Türk futbolunu da kriz ortamında ayakta durma savaşı veren ‘Maliyetleri nasıl kısarım’ diye dokuz takla atan sanayici Ramazan Bey, Kars’ta yaşayan futboldan belki de hiç anlamayan Ayşe Teyze ve sıfır araba satın alıp ancak arabasındaki radyo-CD çaların hafızasında tek bir TRT istasyonu olmayan Mahmut Bey finanse edecek.

Çünkü rakamlar öyle diyor.

TRT’nin gelir kalemlerine bakınca en büyük gelirin 454 milyon TL’lik elektrik payı olduğu görülüyor. 244 milyon TL’lik de bandrol geliri var. Buna karşılık bir medya kuruluşunun en büyük gelir kalemi olması gereken reklam gelirleri TRT’nin 8 kanalı için toplam 29 milyon TL’de kalıyor.

Giderlerine bakınca karşımıza 308 milyon TL’lik personel ve 237 milyon TL’lik prodüksiyon giderleri çıkıyor. Yani elektrikte TRT payı ve bandrol geliri olmasa TRT’nin ayakta durması imkansız.

Maç yayın ihalesini TRT kazanırsa en iyimser tahminle yüzde 10’luk Federasyon payı artı KDV ile birlikte cebinden 250 milyon dolara yakın para çıkacak. Şayet A paketini aldıktan sonra B paketine alıcı çıkmazsa diğer paketleri de almak zorunda. Şartname öyle diyor.

Nihayetinde faturanın 354 milyon dolara kadar çıkma riski var. O da kimse muhammen bedelin üzerine çıkmaz, ihalede bir fiyat rekabeti yaşanmazsa.

Neresinden bakarsanız bakın, hesabı nasıl yaparsanız yapın TRT’nin gider kalemine en az 365 milyon TL ilave yük binecek.

TRT’nin giderleri 1 milyar TL’yi aşacak.

Kritik soru şu:

Maç yayınını alan TRT, bu masrafı karşılayabilir mi?

TRT yöneticilerinin ihaleye girmeden önce, özel sektörde bu işe hazırlanan yayıncılar gibi fizibilite yaptığına, fiyatı nereye kadar çıkarmaları halinde para kazanabileceklerini ölçüp biçtiklerine, nerede durmaları gerektiğine dair bir üst limit belirlediklerine hiç ama hiç ihtimal vermiyorum.

Basiretli tüccar gibi davranmaya gerek var mı? Nasıl olsa arkalarında kapı gibi Türk halkı var.

Elektrikte TRT payını artırırsın, bandrolde yeni uygulamalara geçersin, akaryakıta TRT payı ilave edersin olur biter.

Herhalde 29 milyon TL’lik reklam gelirini 229 milyon TL’ye çıkarmayı beklemiyorlar.

Üyelikte de TRT gibi hantal bir kurumun çok başarılı olabileceğini, Digiturk’ün rakamlarına ulaşabileceğini sanmıyorum.

Digiturk’ün 2.5 milyona yakın üyesi var, bunun sadece 850 bini futbol paketine üye.

Ve ne yazık ki Türk futbolunun üzerindeki şaibeler, hakem hataları, bahis skandalları gibi olumsuzluklarla Türk insanı futboldan giderek uzaklaşıyor. Bırakın yeni üye kazanmayı, üyelik yenilemesi yapmak bile zorlaşıyor.

Duyuyorum ki TRT “Biz bu işi sponsorluklarla ekonomik olarak karşılarız” düşüncesinde.

Büyük bir yanılgı. En baba sponsor bile cebinden bu iş için bu ekonomik kriz ortamında 15 milyon dolardan fazla para çıkarmaz.

İşin ekonomik imkansızlığı yanında TRT’nin HD yayın konusundaki hazırlıksızlığı, 2008 Avrupa Şampiyonası’nda yaptığı hatalar ve aldığı ağır eleştiriler de cabası.

Konu çok hassas.

Bu arada ‘TRT ihaleyi kazanırsa maçları şifresiz izleriz’ diye de sevinmeyin. Ben de ilk başta öyle düşündüm ancak şartnamede kesin kural var. Maçlar mutlaka ama mutlaka şifreli kanaldan yayınlanacak.

Futbolla hiç alakası olmayan Ayşe Teyze’ye, maliyetlerden kısma derdindeki sanayici Ramazan Bey’e, yeni araba alan Mahmut Bey’e ilave bir bedel ödetilecekse bari bu hiç olmazsa eylemdeki Tekel işçilerinin maaşı için olsun da içimiz yanmasın.

Bırakın futbol yayını için özel sektör kapışsın.