RTÜK, Akşam'ın haberini yalanladı
RTÜK, Akşam gazetesinde yer alan "Aşk-ı Memnu’ya RTÜK Fetvası" başlıklı haberle ilgili açıklama yaptı.
Cuma günü Akşam gazetesinde Ali Ekber Ertürk imzasıyla yer
alan "Aşk-ı Memnu'ya RTÜK Fetvası" başlıklı habere RTÜK'ten
yalanlama geldi.
Söz konusu haberde, Üst Kurul Uzmanı Hüseyin Tuğrul Oktay'ın 'Televizyon Dizilerinin Toplumun Milli ve Manevi Değerleri Açısından Değerlendirilmesi; Aşkı Memnu Dizisi Örneği' isimli tezinde Aşk-ı Memnu dizisindeki çeşitli sahneleri dini açıdan yorumladığı iddia edilmişti.
RTÜK yaptığı açıklamada söz konusu tezin varlığını kabul ederken, haberde tezdeki ayrıntıların bağlamından koparılarak sunulduğunu ifade etti.
İŞTE RTÜK'ÜN AÇIKLAMASININ TAM METNİ:
Akşam Gazetesinde “Aşk-ı Memnu’ya RTÜK Fetvası” başlığıyla yer alan haberdeki, bir Üst Kurul Uzmanı tarafından hazırlanan uzmanlık tezinde, Aşk-ı Memnu dizisinin “dini açıdan analiz edildiği” iddiası gerçek dışıdır. Söz konusu uzmanlık tezinde Aşk-ı Memnu dizisi, Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesinde yer alan “yayıncının sorumlulukları” bağlamında ve 6112 Sayılı Yasa hükümleri çerçevesinde, “dini açıdan” değil, toplumsal değerler açısından incelenmiştir. Buna karşılık söz konusu haberde, tezle ilgili ayrıntılar bağlamından koparılarak, sansasyonel bir kurguyla okurlara sunulmuştur.
Bilindiği gibi ülkemizde ve tüm dünyada radyo ve televizyon yayınları çeşitli kanunlarla düzenlenmekte ve denetlenmektedir. Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa Sınırötesi Televizyon Sözleşmesinin “Yayıncının Sorumlulukları” başlıklı 7. Maddesi, “Program hizmetlerinin sunuş ve içeriği bakımından tüm unsurları insan onuruna ve diğer insanların temel haklarına saygılı olacaktır... Program hizmetleri edebe aykırı olmayacaktır… Çocukların ve gençlerin fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimini zedeleyebilecek türden program hizmetleri, bunların seyredilebileceği zaman ve saatlerde yayınlanmayacaktır” hükümlerini içermektedir. 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun 8. maddesinin (f) fıkrası ise, yayın hizmetlerinin toplumun millî ve manevî değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamayacağını öngörmektedir.
Görüldüğü üzere, hem Avrupa Sınırötesi Televizyon Sözleşmesinde, hem de Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunda, yayıncı kuruluşlara yayınlarının içeriğinde; gelenek, görenek, ahlâk gibi unsurları taşıyan ve “toplumsal ilişkilerde uygulanması gerekli davranış tarzları” için kullanılan “edep” kavramına ve “milli ve manevi değerlere” uygun yayın yapmaları gerektiği, bunun “yayıncının sorumlulukları” arasında olduğu bildirilmektedir.
Habere konu olan uzmanlık tezinde, toplumsal değerler çerçevesinde kamuoyunda üzerine çok fazla tartışma yapılmış olan “Aşk-ı Memnu” dizisi incelenmiştir. Çalışmada değer kavramının, değerlendirme yapandan bağımsız olarak düşünülemeyecek bir kavram olduğu belirtilmiştir. Hangi çağda ve hangi kültür çevresinde yaşarsa yaşasın, insanın kendisini değerler dünyası içinde inşa ettiği belirtilerek, değerlerin bu yönünün çalışmanın zorluğunu oluşturduğu vurgulanmıştır. Bu doğrultuda öncelikle içinde yaşanılan toplumun hakim değer yargıları ve toplumun farklı kesimlerinin farklı değer yargıları olabileceği değerlendirilerek çalışmada birbirinden farklı ve tezat görüşlere de yer verilmiş, ülkemizdeki konuyla ilgili tartışmalara, yapımcı, oyuncu, psikolog, psikoterapist ve sosyologların farklı yaklaşım ve görüşlerine değinilmiştir. Tez çalışmasında Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğünün araştırmalarına, Türkiye İstatistik Kurumu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Bağımsız İletişim Ağı (BİANET) tarafından yapılan çalışma ve araştırmalara atıf yapılmıştır. Yurtdışındaki benzer tartışmalardan örnekler aktarılmıştır.
Üst Kurul Uzmanlık Tezleri, www.rtuk.org.tr adresindeki RTÜK Web Sitesinde yayımlanmakta olup, yayıncılık teknolojilerindeki gelişmeler, karasal sayısal yayıncılık, izleme ölçümleri, medya okuryazarlığı, medyada sahiplik ve yoğunlaşma, yeni medya düzeni ve bilişim suçları gibi çok çeşitli konuları kapsamaktadır.
İlgililerin dikkatine sunulur.
Söz konusu haberde, Üst Kurul Uzmanı Hüseyin Tuğrul Oktay'ın 'Televizyon Dizilerinin Toplumun Milli ve Manevi Değerleri Açısından Değerlendirilmesi; Aşkı Memnu Dizisi Örneği' isimli tezinde Aşk-ı Memnu dizisindeki çeşitli sahneleri dini açıdan yorumladığı iddia edilmişti.
RTÜK yaptığı açıklamada söz konusu tezin varlığını kabul ederken, haberde tezdeki ayrıntıların bağlamından koparılarak sunulduğunu ifade etti.
İŞTE RTÜK'ÜN AÇIKLAMASININ TAM METNİ:
Akşam Gazetesinde “Aşk-ı Memnu’ya RTÜK Fetvası” başlığıyla yer alan haberdeki, bir Üst Kurul Uzmanı tarafından hazırlanan uzmanlık tezinde, Aşk-ı Memnu dizisinin “dini açıdan analiz edildiği” iddiası gerçek dışıdır. Söz konusu uzmanlık tezinde Aşk-ı Memnu dizisi, Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesinde yer alan “yayıncının sorumlulukları” bağlamında ve 6112 Sayılı Yasa hükümleri çerçevesinde, “dini açıdan” değil, toplumsal değerler açısından incelenmiştir. Buna karşılık söz konusu haberde, tezle ilgili ayrıntılar bağlamından koparılarak, sansasyonel bir kurguyla okurlara sunulmuştur.
Bilindiği gibi ülkemizde ve tüm dünyada radyo ve televizyon yayınları çeşitli kanunlarla düzenlenmekte ve denetlenmektedir. Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa Sınırötesi Televizyon Sözleşmesinin “Yayıncının Sorumlulukları” başlıklı 7. Maddesi, “Program hizmetlerinin sunuş ve içeriği bakımından tüm unsurları insan onuruna ve diğer insanların temel haklarına saygılı olacaktır... Program hizmetleri edebe aykırı olmayacaktır… Çocukların ve gençlerin fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimini zedeleyebilecek türden program hizmetleri, bunların seyredilebileceği zaman ve saatlerde yayınlanmayacaktır” hükümlerini içermektedir. 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun 8. maddesinin (f) fıkrası ise, yayın hizmetlerinin toplumun millî ve manevî değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamayacağını öngörmektedir.
Görüldüğü üzere, hem Avrupa Sınırötesi Televizyon Sözleşmesinde, hem de Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunda, yayıncı kuruluşlara yayınlarının içeriğinde; gelenek, görenek, ahlâk gibi unsurları taşıyan ve “toplumsal ilişkilerde uygulanması gerekli davranış tarzları” için kullanılan “edep” kavramına ve “milli ve manevi değerlere” uygun yayın yapmaları gerektiği, bunun “yayıncının sorumlulukları” arasında olduğu bildirilmektedir.
Habere konu olan uzmanlık tezinde, toplumsal değerler çerçevesinde kamuoyunda üzerine çok fazla tartışma yapılmış olan “Aşk-ı Memnu” dizisi incelenmiştir. Çalışmada değer kavramının, değerlendirme yapandan bağımsız olarak düşünülemeyecek bir kavram olduğu belirtilmiştir. Hangi çağda ve hangi kültür çevresinde yaşarsa yaşasın, insanın kendisini değerler dünyası içinde inşa ettiği belirtilerek, değerlerin bu yönünün çalışmanın zorluğunu oluşturduğu vurgulanmıştır. Bu doğrultuda öncelikle içinde yaşanılan toplumun hakim değer yargıları ve toplumun farklı kesimlerinin farklı değer yargıları olabileceği değerlendirilerek çalışmada birbirinden farklı ve tezat görüşlere de yer verilmiş, ülkemizdeki konuyla ilgili tartışmalara, yapımcı, oyuncu, psikolog, psikoterapist ve sosyologların farklı yaklaşım ve görüşlerine değinilmiştir. Tez çalışmasında Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğünün araştırmalarına, Türkiye İstatistik Kurumu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Bağımsız İletişim Ağı (BİANET) tarafından yapılan çalışma ve araştırmalara atıf yapılmıştır. Yurtdışındaki benzer tartışmalardan örnekler aktarılmıştır.
Üst Kurul Uzmanlık Tezleri, www.rtuk.org.tr adresindeki RTÜK Web Sitesinde yayımlanmakta olup, yayıncılık teknolojilerindeki gelişmeler, karasal sayısal yayıncılık, izleme ölçümleri, medya okuryazarlığı, medyada sahiplik ve yoğunlaşma, yeni medya düzeni ve bilişim suçları gibi çok çeşitli konuları kapsamaktadır.
İlgililerin dikkatine sunulur.