Ege Cansen

Az sonra okuyacaklarınız, yıllardır “Faiz düşünce enflasyon yükseliyor” diye ortalığı ayağa kaldıran iktisatçılara kapak olsun…

FAİZ DÜŞÜKSE, ENFLASYON YÜKSEK DEĞİLDİR

İktisatta veya bir başka bilim dalında bir hipotez test edilirken (mesela faiz düşerse, enflasyon çıkar) iki yöntem kullanılabilir. Birincisinde, kuramsal bir modelle düşük faizin niçin enflasyonu yukarı ittireceği, “sebep-sonuç” zinciri içinde açıklanır.

Pek tabii, her teorik modellemede olduğu gibi burada da şeytan “varsayımlarda” gizlidir. “Var” sayımlardan bir teki bile “var” değilse, model çöker. İkincisi, hipotezi ampirik olarak savunmaktır. Yani çeşitli ülkelerden, çeşitli zamanlarda gözlemlenen korelasyonlar (ilgileşim), hipotezin doğru olduğunun kanıtı olarak kullanmaktır. Burada da şeytan “ilgileşim, tek başına nedenselliği kanıtlamaz” ilkesinde gizlidir.

JAPONYA VE İSVİÇRE'DE FAİZ-ENFLASYON İLGİLEŞİMİ

Çok uzun yıllardır bu iki ülkede “hem faizler, hem de enflasyon” çok düşük seyretmektedir. Burada 2008 sonrasından söz etmiyorum. Son 40 yıldan bahsediyorum. Demek ki, faiz düşükse, enflasyon yüksek olmuyormuş. Bu çıkarıma şöyle itiraz edilebilir.

O ülkelerde enflasyon düşük olduğu için faiz düşüktür. Geldik mi “tavuk-yumurta” ilişkisine. Yani önce enflasyon düşmüş ya da hiç çıkmamış (ne hikmetse?) sonra faizler inmiştir. Peki, faiz indikten sonra niçin enflasyon çıkmamıştır? Hipotezden vaz geçildi mi?

Bunları yazan kişi Türkiye’de ekonomi politiğin pratik ve teorisini en iyi bilenlerden biri olan Ege Cansen…

SÖZCÜ’de yazıyor ama doğruyu yazıyor…

Yazısının tamamını okumanızı tavsiye ederiz…