Dedesinin Dersim Raporu'nu yayınladı

Habertürk yazarı "Dersim halkı Kürt değil, büyük ihtimalle eski asırlarda Horasan taraflarından göçetmiş Türklerdir" diyen dedesinin raporunu yayınladı...

GAZETECİLER.COM - Ben, Dersim'de olup bitenleri "bilen" ve "konuşan" bir çevrede yetiştim. Türkiye'nin gündeminin şimdi ilk maddesi haline gelen Dersim ve Şeyh Said ayaklanması tâââ ilkokul senelerimden itibaren hemen her gün duyduğum, ayrıntılarını o zamanlar pek bilmesem de yaşandığından haberdar olduğum olaylardı.

Bu girizgah, Habertürk yazarı Murat Bardakçı'nın bugünkü köşesinden. Bardakçı, 1930'larda önemli bir bürokrat olan büyükbabası Ali Cemal Beyin kaleme aldığı Raporu köşesine taşıdı.

"Şeyh Said İsyanı sırasında Diyarbakır Valiliği yapmıştı ve hadiselerin üzerinden kırk küsur sene geçmiş olmasına rağmen her iki olay, özellikle de Dersim meselesi kendisi ve dostları arasında her zaman konuşulup tartışılırdı, ben de dinlerdim."

100 ADET BASILAN KİTAP

Büyükbabamın kütüphanesinde, Dersim ile ilgili önemli bir kitap da vardı: O zamanki ismi MAH olan MİT ile Jandarma Umum Kumandanlığı tarafından yayınlanmış ve kapağında "Kayıt altında 100 adet basılmıştır" ifadesinin bulunduğu kapağı açık yeşil renkli "Dersim" isimli kitap...

"Dersim", bir dönem başucu kitabım gibi olmuş, hemen her sayfasını defalarca okumuştum... Ben, Dersim hadiselerinden bu şekilde haberdar oldum... Şimdi artık elden ele dolaşan Dersim belgeleri arasında 1926'da o zamanki adı "Elâziz" olan Elâzığ Valisi Ali Cemal Bey'in yazdığı "Dersim meselesinin silâhla değil eğitimle, ekonomik destekle ve halka iyi yaklaşımla halledilebileceğini" söyleyen bir rapor var.

Bu raporun bazı bölümleri arada bir yayınlanıyor ve son olarak üç gün önce Taha Akyol'un köşesinde yeraldı. Raporu hazırlayan Elâziz Valisi Ali Cemal Bey sonraki senelerde "Bardakçı" soyadını almış, "Cemal Bardakçı" olmuştu ve benim büyükbabamdı.

HALLİ ŞARTTI AMA...

Cemal Bey'in hazırladığı Dersim Raporu'nun bazı bölümlerini yandaki sütunda Valisi Ali Cemal (ön sırada, en Dersimli aşiret liderleri ile. okuyacaksınız ama rapordan önce, büyükbabamın bazı anlattıklarını nakletmem gerekiyor: Her zaman "Dersim halkı Kürt değil, büyük ihtimalle eski asırlarda Horasan taraflarından göçetmiş Türklerdir. Sünnî değil Alevî olmaları ve inançlarının yanısıra devam ettirdikleri âdetler de bunların aslında Türk olduklarını gösterir" derdi.

Şeyh Said İsyanı sırasında devletin politikasının doğru olduğuna, yapılması gerekenin yapıldığına ama Dersim'de işin böyle olmadığına ve yanlış hareket edildiğine inanırdı. Söylediği, özetle "Dersim'de bir asayişsizlik vardı, devlet bu bölgeye bir türlü giremiyordu, bu mesele mutlaka halledilmeli idi ama çözüm için silâh kullanılmasına lüzum yoktu. Dersimliler'e silâh yerine şefkat gösterilse idi netice çok başka olurdu. Çok büyük hata edildi" şeklindeydi.

Bardakçı'nın dedesi Ali Cemal Bey'in raporunun ayrıntılarını okuyabilirsiniz.